پیدایش کاراته در اوکیناوا

پیدایش کاراته در اوکیناوا

کاراته، در اصل مربوط به اوکیناوا است: اوکیناوا، قرن­ها یک ارتباط فرهنگی و تجاری با چین داشت. مردم اوکیناوا باور دارند که اجداد آن­ها از چین آمده­ اند. شاید به دلیل فرهنگ چینی، هنرهای ادبی و هنرهای مبارزه به میزان بالایی به همین موضوع مربوط می­شوند. در آن روزها  اوکیناوا به ­عنوان مجمع الجزایر ریوکیو خوانده می­شد، اوکیناوا بزرگترین جزیره، و قلمروی غیروابسته بود، گرچه ريشه ­هاي کاراته به ­هیچ عنوان ژاپنی نیست، ولي گسترش کاراته مدرن (کاراته­ دو) در ژاپن اتفاق افتاد و در سراسر جهان كاراته را جزیی از فرهنگ ژاپن مي­شناسند.

تا اوایل قرن پانزدهم مجمع­ الجزایر ریوکیو به سه قلمرو غیر­وابسته تقسیم شده بودند: چوزان، هرکوزان و نانزان، جایی که اسلحه تحریم و قدقن بود. این موضوع باعث ­شد مردم از ابزارهایی استفاده کنند که به راحتی می­توانستند آن­ها را جایگزین سلاح کرده و برای دفاع شخصی بکار برند. وسایل کار کشاورزی و لوازم ماهی­گیری مثل بو، جو، تامبو، نانچاکو، تون­فا، سای، کاما،ته ­کو، سوروجین، تین­به، روچین و اِکو (پاروی قایق)، آزاد بودند چرا که مردم برای کارشان به آن­ها نیاز داشتند. وسایلی که در مواقع مبارزه در مقابل سلاح­های واقعی مثل اسلحه عمل می­کردند. کاتانا (شمشیر) به­طور انحصاري توسط سربازان و سامورایی­ها استفاده می­شد.

امروزه این اسلحه ­ها (ابزارهای کار) در کوبودو استفاده می­شوند. کوبودوی مدرن توسط شینکو ماتایوشی (۱۹۴۷-۱۸۸۸) ابداع شد، او در کوبوجوتسو تجربه داشت (واژه­ دوم یعنی جوتسو به دو و  کوبوجوتسو به کوبودو تبدیل شد). (دیگر سبک ها: کاماجوتسو، تون­فا­جوتسو، نون­­چاکوتسو، و اِکوجوتسو­). هنگامی­که امپراطور هیروهیتو درسال ۱۹۲۱ از اوکیناوا دیدن کرد، شاهد اجرای یک برنامه کوبودو توسط ماتایوشی و چوجون می­یاگی بود (میاگی و ماتایوشی هر دو متولد سال ۱۸۸۸ در شهر ناها بودند).

فاصله­ جزایر اوکیناوا به تایوان، چین و خاک اصلی ژاپن تقریبا به یک اندازه است (حدود ۵۰۰ کیلومتر تا ژاپن، ۵۰۰ کیلومتر تا تایوان و ۶۰۰ کیلومتر تا خاک اصلی چین) وجود معادن غنی گوگرد در مجمع­ الجزایر ریوکیو یکی از دلایل چشم ­داشت چینی­ ها به این منطقه و تامین مواد اولیه باروت بوده است. به ­دنبال تصرف جزایر ریوکیو توسط چینی­ ها به سال ۱۳۴۰ و تشکیل فرمانروایی وابسته به حکومت مینگ گروه­ هاي زيادی از صنعتگران، هنرمندان، دریا­نوردان، راهبان، نویسندگان و… به­ سوی اوکیناوا روانه شدند، که اغلب در منطقه­ کومه­ مورا  Kumemura اقامت ­گزیدند.

برخی از آن­­ها استاد کمپو بودند كه در کنار کارهای اصلی خود اقدام به آموزش هنرهاي­ رزمي به اهالی نمودند. به مرور زمان کمپو با هنر محلی ته  Te مخلوط گردید، و شیوه جديدي به نام تو –ده (To-de) یا دست­ چینی تانگ­ ته(Tang Te) به ­وجود آمد(پاره­ای اوقات به آن اواکیناوا­-ته نیز می­گفتند)  ممنوعیت حمل سلاح چه در زمان حکومت دست­ نشانده­ چین بر اوکیناوا چه در دوران تسلط شیمازو Shimazu عامل مهم و تعیین­کننده­ای در رشد و تکامل هنرهای رزمی در بوده است. غالب این تمرینات به شکلی مخفی و زیرزمینی دور از چشم ماموران حکومتی(طی چند قرن انجام می­شد) همین نکته مخفی بودن، تمرینات استادان رزمی و هنرجویان، یکی از دلایل عدم شفافیت مستندات تاریخی درباره هنر رزمی ا­ست، چه نگه­داری مدارک، کتب، نوشته و دستورالعمل در رابطه با تو –ده خود موجب لو رفتن و دلیلی برای سرکوبی و شکنجه هنرجویان رزمی بود.

از این­ جهت اکثر اطلاعات امروزین ما، به ­صورت سینه به سینه و نانبشته منتقل گردیده، که خود انصاف خواهید داد در چنین مواردی چه اضافات و نُقصان­ هایی بر دانش رزمی رفته است. آن­چه مسلم است، سه سبک اصلی که متاثر از نام مناطق جغرافیایی بودند از تو –ده به ­وجود آمد:

۱-شوری­ته                            ۲- توماری­ته                           ۳- ناها­­ته.

در همان دوران اختناق، اواخر قرن ۱۷ میلادی مستشاری چینی ب­نام وانگ­جي (wang ji) که در اوکیناوا خدمت می­کرد و از استادان کمپو بود به برخی از اهالی روستایی در ناحیه توماری یک روش مبارزه يا فرم را (که امروزه ما کاتا می­نامیم) آموزش داد. این کاتا به نام خود او وان­شا (Wanshu) مشهور شد. دراواسط قرن ۱۸ شخص دیگری به­ نام توده­­ ساكاگاوا Sakugawa Todeبه چین رفت تا کمپو ياد بگيرد. سال بعد استادی چینی بنام كوشان­كو  Kushanku(به چینی Guan Kui) به اتفاق تعدادی از شاگردان ارشدش به اوکیناوا آمد و شروع به تدريس هنرهاي­ رزمي نمود. کاتای كوشان­كو (سوشی­هو)  Kushanku ماحصل همان آموزش­ها است (هنرهای رزمی اوکیناوا عمیقا تحت­ تأثیر هنرهای رزمی چینی بود. در سال ۱۷۵۶، «کوشانکو» (تحت عنوان کونگ شیانگ و نام­های دیگر هم شناخته می­شد) که افسر مخفي ارتش چین بود به اوکیناوا سفر کرد. کوشانکو (کاتای کوسانکو / کوشانکو به اسم او است).  استاد هنرهای چینی یعنی چوآن­فا بود، و با ورود به اوکیناوا تدریس این سبک رزمی به مردم آن دیار را شروع کرد. بهترین و معروف­ترین شاگرد او توده ساکاگاوا نام داشت).

ساكاگاوا در بازگشت از چین و اطلاع از حضور استاد كوشان­كو در اوکیناوا به شاگردی او درآمد. در حقيقت سنگ­ بنای زيرين و آغاز تغییرات عمده در هنر رزمی و به­ وجود آمدن کاراته­ دو مدرن را ساكاگاوا بنیان نهاد. معروفترین شاگرد ساكاگاوا، فردی بود به نام ماتسومورا سوكن معروف به بوشي (Bushi) (جنگجو) که تا تا زمان مرگش (۱۸۸۷) زندگی پرباری در گسترش هنرهای ­رزمی داشت. می­توان او را بنیان­گذار شوری­ته به حساب آورد. ماتسومورا هم­چنین به ­تعداد زیادی از درباریان و اعضای خانواده­ سلطنتی هنر رزمی شوری­ته را آموزش داد. در همان ایام شخص دیگری به­ نام ماتسوموراكوساكو Matsumara Kosaku استاد «توماری­ته» بود. (برخی معتقدند توماري­ته از شوری­ته مشتق شده است).

در ۱۸۷۵ میلادی استادي از اهالی ناها به ­نام كانريو­هيگاشيونا Higashionna Kanryo براي یادگیری کمپو به استان فوکین Fukien چین رفت. هيگاشيونا وقتي به اوکیناوا بازگشت ناها­ته را معرفی نمود. شوری­ته و توماری­تهبعدها به سبک­های متعددی از شورين­ريو Shorin- Ryu تقسیم شدند. در حالی که از ناهاته، سبک گوجوریو پدیدار گردید. در اواخر قرن نوزده میلادی مرد دیگری به ­نام اوچي­كان­بان  Uechi- Kanbunنیز به فوكين رفت. او هم بعد از بازگشت به اوکیناوا سبک دیگری بر اساس فلسفه­ ناهاته به ­نام اوچي­ريو  Ueichi-Ryu بنیان­ گذارد.

بعضی از هنرجویان اوکیناوایی (که بعدها استاد رزمی شدند) در سال­های نوجوانی به چین رفتند تا نزد استادان هنرهای رزمی مثل؛ شائولین (کونگ ­فو)، کمپوی چینی، چوآن­فا و پاکوآ را بیاموزند، به این سبك بوکس ­چینی یا کوآن­فا (قوانین مشت­زنی) نیز مي­گفتند. آن­چه مسلم است به ­مدت قریب ۳۰۰ سال هنرهای­ رزمی به­ شکل پنهانی در اوکیناوا رشد و ترقي یافت و كم­ كم ب­نام اوکیناوا­­ته شهرت پیدا و در سه رشته­ اصلی «شوری­ته – ناهاته- توماری­ته» که بر اساس مکان­ های پیدایش آن­ها نام­گذاری شده­ بودند، رشد و پیشرفت نمود.

سه سبک اولیه کاراته عبارتند از: شورین­ ریو – گوجوریو – اوچی­ریو -. سبک­ ها، رشته­­ های بی­ شمار دیگری از این سه شاخه به ­وجود آمدند. قدیمی­ترین تاریخچه مربوط به شورین­ ریو می­باشد و در واقع شاید بتوان آن ­را سبک سنتی کاراته­ اوکیناوایی به ­شمار آورد. به وجود آمدن سبک کره­ ای تکواندو  Teakwon- do که به اواخر دهه­ ۱۹۴۰ و اوایل دهه­ ۱۹۵۰ باز می­گردد، بر پایه­ سبک­ شورین ­ریو بوده­ است.