نقاط آسیب پذیر در کاراته
دليل پيوستن خيلى ها، به باشگاه هاى مختلف هنرهاى رزمى، فراگيرى شيوه هاى دفاع از خود در برابر مهاجمان است. غالب افراد، به دنبال يادگيرى فنون و شيوه هاى دفاع شخصى واقعى هستند، ولى آيا در عمل، پس از گذشت چند سال، هنرجو، قادر به دفاع از خود در برابر مهاجم خواهد بود؟ بسيارى از فنون دفاع شخصى، نبرد تن به تن، در مجموعه ى تعليمات هنرهاى رزمى، نهفته و موجود است، ولى چگونگى به كار بردن و استفاده از آنها، در باشگاه هاى رزمى، به هنرجويان آموزش داده نمى شود. به هنرجوها توصيه مى شود از درگيرى فيزيكى، خيابانى و خشن با افراد شرور، لات و اراذل، خوددارى و پرهيز كنند و از رويارويى با افراد قلدر، بزرگتر، قوى تر و… جداً پرهيز نمايند.
ولی واقعيت، چيز ديگرى است. اكثر حوادث منجر به تجاوز، قتل، سرقت و… توسط افراد گنده تر و قویتر به يك زن، دختر يا بچه ى كوچكتر، انجام میپذيرد. وظيفه اصلى مربى هاى هنرهاى رزمى، آموزش و ياد دادن شيوه هاى برخورد و دفاع از خود در برابر افراد قویتر، بزرگتر و… مىباشد. يكى از راه ها، گريختن است ولى اگر نتوان فرار كرد چه بايد كرد؟ چه چيزى، چه معيارى میتواند معيار برترى و تفوق يك زن جوان، يا پسرى نوجوان، در برابر حمله و تهاجم فردى شرور و گردن كلفت باشد؟ وزن اشخاص در مبارزه هاى رودرروى دونفره، نقشى اساسى بازى میكند. در كشتى يا جودو، وزن، عامل مهمى در برترى محسوب مىگردد.
تجربه و مهارت، عامل مهم ديگرى در هر مسابقه و رويداد ورزشى است. كمربندهاى زرد يا سبز، هرگز در برابر كمربندهاى سياه در مسابقات حاضر نمیشوند. آيا هرگز ديده ايد خردسالان در برابر بزرگسالان مبارزه كنند و يا مسابقه دهند؟ آيا افراد كم سن و سال در برابر بزرگسالان مسابقه میدهند؟ يا مبارزه بين زن و مرد. چون هنرهاى رزمى، به اهداف دوستانه و مصلحانه مینگرد و نظر به گسترش و پيشبرد مكارم برتر انسانى، دارد. براى همين جلوگيرى از وارد شدن آسيب و بروز خطر، در بیشتر مسابقات سبکهای مختاف رزمی اصل مهمى است.
در يك رويارويى حقيقى خشن، امكان مغلوب شدن فرد بزرگسال، توسط دخترى نوجوان و يا پسرى خردسال هم وجود دارد و غيرممكن نيست، اما در تمرينات باشگاهى و مسابقه، هدف، گرفتن امتياز در برابر حريفى هم طراز است; نه فردى مهاجم و خشن. در باشگاه و كلاسهاى رزمى بايد به هنرجويان، به كاراته كايان، در هررده سنى، آموزش دفاع و دفع حملات غيرمنتظره مهاجمى خشن، گردن كلفت، و شرور را داد. همه ى ما میدانيم، نقاطى حساس و آسيب پذير در بدن هر كس وجود دارد. انسان، هراندازه هم گردن كلفت و قدرتمند باشد، داراى نقاط ضعف و آسيب است. شناختن و آگاهى يافتن از اين نقاط، كمك بزرگى به دفاع در يك درگيرى و تهاجم خصمانه خواهد بود.
ضربه به دماغ، گلو، بيضه، چشم و… از جمله مواردى است كه قطعاً منجر به درد میگردد. نقاط حساس و آسيب پذير بدن، شناسايى، ضربه زدن به آن نقاط، در مواقع ضرورى، بسيار موثر است. البته شرايط روحى را كه منجر به بالا رفتن آدرنالين میشود را نبايد فراموش كرد. نظريه اى قديمى در هنر جنگ و نظامى گرى میگويد: «از جايى به دشمن حمله كن كه متوجه آن نيست و يا در آن ناحيه دفاعی ضعيف دارد». در بحث دفاع شخصى و مقابله با مهاجمى شرور، بايد حمله و ضربه به قسمتهاى آسيب پذير او مد نظر باشد. بيشتر افراد، مراقب نقاط آسیب پذیر، مثل چشم، دماغ، بيضه، و شکم هستند، ولى، نقاط حساس بسيار زياد ديگرى هست. كه در صورت زدن ضربه اى صحيح به آن جا، موجب وارد آمدن درد به مهاجم میشود.
نقاط حساس روى، چانه، شقيقه، ميان ابرو، پشت گوش، ساعد، بازو، ساق پا و خیلی جاهاى ديگر. در صورت شناخت درست، با زدن ضربه اى به جا، شوكى ناگهانى و دردى فلج كننده به حريف يا متخاصم وارد مى شود كه موجب بى هوشى، زمين خوردن، از كار افتادن و حتى در پاره اى موارد مر گ وى خواهد شد. در يك درگيرى از بسيارى نقاط حساس، به عنوان نوعى روش دفاع واقعى، مى توان استفاده كرد. در تمرينات كلاسيك، بايد از زدن ضربه به آن نقاط جداً پرهيز نمود. خطرناك و مرگ آور بودن اين نقاط، باعث مى گردد بسيارى از استادان از آموزش و نشان دادن آن ها، به هنرجويان تازه كار خوددارى كنند. بعضى از اين نقاط حساس، روى بدن انسان آن قدر خطرناك هستند كه ضربه زدن به آن ها در صورت شناخت و آشنايى كافى، بى درنگ منجر به فلج شدن و از كار افتادن حريف و يا حتى مرگ وى مى گردد.
يك بار ديگر جمله ى قبل را به ياد آوريد: «از نقطه اى به حريف حمله كنيد كه كمترين پوشش و حفاظت را از آن مى كند». مهاجم يا با پاىاش ضربه میزند و يا دستش را جلو مى آورد تا به شما آسيب رساند. نود درصد مواقع، مهاجمين براى حمله از بازو و دست استفاده مى كنند. دست و بازوى باز شده مهاجم، منطقه آسيب پذير و نقطه ضعف او محسوب مى گردد، به شرطى كه بدانيد به كجاى دست وى ضربه بزنيد. يعنى در واقع نقاط ضعف و حساس آن را بشناسيد. اگر ضربه به جا و درست وارد شود، از شوك لحظه اى، تا فلج آنى و درد ناگهانى را براى وى به همراه خواهد داشت.
آشنايى و شناخت كامل نقاط حساس و حياتى بدن، روى سر، گردن، دست، سينه، بازو، پاها، كمر و… شما را به دانشى كامل و كافى، براى استفاده در مواقع ضرورى، رهنمون مى سازد. تعداد زيادى از اين نقاط، روى سر و گردن واقع شده اند. بازو و ساعد، كف دست، سينه، ران، ساق پا و كف پا اين قسمت ها نيز داراى نقاط بسيار حساسى هستند. در صورت وارد نمودن ضربه اى درست، به جا و به موقع، درد فلج كننده ى ايجاد میشود. نقاط حساس يا حياتى، با نقاطى كه در طب سوزنى از آنها استفاده پزشكى مى شود، كاملا متفاوتند. شناسايى، درك و تبحر پيدا نمودن در علم (Pressure Points)نياز به زمان، ممارست، پى گيرى، استمرار و تمرين دارد و مثل هر فن و تجربه ى ديگر، به سادگى و راحت به دست نخواهد آمد.
انشالله در مقاله ای دیگر درباره نقاط حساس بحث خواهیم نمود.
[…] بين كارشناسان و تحليلگران هنرهاى رزمى، درباره نقاط حساس وجود دارد. بسيارى معتقد به كارگيرى نقاط حساس هستند، […]