سبک‌های کاراته

بیش­تر سبک­‌های کاراته از اصول پایه­ یکسانی استفاده می­کنند مثل؛ درجه ­بندی، کمربند، لباس سفید (دوگی)، احترام (اوس)، ایستادن­‌ها (داچی) ضربات، دفاع و…. ولی تفاوت آن­‌ها با یکدیگر در چگونگی به کارگیری این اصول می­باشد. اصولا سبک‌های کاراته را به دو دسته کنترلی و غیرکنترلی تقسیم ­بندی می­کنند. ریشه­ پیدایش سبک‌های کاراته در اصل، تقریبا یکی بوده است. در بررسی‌های امروزی معمولا هسته­ اولیه فنون رزمی را در چین و به دو دسته­ شمالی و جنوبی تقسیم­ بندی کرده‌­اند، سرزمین‌های جنوب چین سرشار از رودخانه، کشتزارهای برنج و مناطق باتلاقی بوده است و بیشتر رفت و آمدها و جابه‌جایی افراد توسط قایق و بلم صورت می­گرفته در حالی که تا کمر در آب بوده‌­اند، فعالیت می­کردند. ازاین­رو بیشتر مبارزات رزمی که در جنوب چین شکل می­گرفت، تکیه­ اصلی‌شان حرکات بالاتنه، تکنیک­‌های دست با استقرارهای محکم و با ثبات بوده و تحرک و جابه‌جایی و حرکات پا کمتر مشاهده می­شد.

اما در بخش‌های شمالی که مشتمل بر کوهپایه­‌ها و مناطق کوهستانی بوده، مردم غالبا پیاده و یا سوار بر اسب رفت و آمد می­کرده‌­اند. لذا سبک­‌های رزمی که در این مناطق شکل گرفته‌اند بیشتر با تکیه بر حرکات پا، جابه‌جایی‌های سریع و پرش و هماهنگی کامل دست و پا به­ وجود آمده‌اند. ریشه­ همه سبک‌های کاراته به همین دو بر می­گردد. امروزه در اشکال جدید سبک‌های کاراته، نشانه‌ها و گرایش‌هایی به هر دو شاخه­ شمالی و جنوبی و یا با درصدهایی متفاوت از هر کدام می‌بینیم و یا ترکیبی از هر دو شیوه پیدا می­شود. اساتید بزرگ با الهام گرفتن از هر دو و با نگاهی دقیق­تر به یکی از آن‌ها، سبک خودشان را ابداع و پایه‌گذاری کرده‌­اند.

جدا از روش‌های رزمی چینی، کاراته در اوکیناوای ژاپن شکل گرفت. از کاراته­ اوکیناوایی سه گروه اصلی شوریته، ناهاته و توماریته به­ وجود آمدند. سرآمد دسته­ شوریته سبک شوتوکان به رهبری استاد گیچین فوناکوشی است و از ناهاته سبک گوجوریو به رهبری استاد میاگی و از توماریته، سبک شیتوریو به رهبری استاد مابونی به ­وجود آمد. این قضیه به سال‌های قبل از جنگ جهانی دوم باز می­گردد. در پنجاه سال اخیر سبک­‌های گوناگون و متفاوتی با نگرش‌های دیگر از دل این سه سبک اصلی پیدا شده‌اند. که این امر، خود، نشان دهنده­ بالندگی و تحول فکری اساتید بزرگ کاراته است.

همه­ فنون کاراته بر مبنای اصول علمی استوار است. یعنی؛ با دقت­ نظر و مطالعه و تحقیق و رفع نواقض هر فن اصلاح و تکمیل گردیده و در طول سالیان متمادی و مطابقت با روش‌های علمی، شیوه­ امروزین به دست آمده است. در تجربه و عمل ثابت شده کسانی که به ورزش کاراته روی می‌­آورند بعد از چند سال چنان شخصیتی والا و ارزشمند پیدا می­کنند که در حالت عادی انتظار چنین پیشرفت­هایی از آنان، نمی­رفته است. دست­یابی به شرایط ویژه­ معنوی و روانی کاراته، مستلزم احاطه بر توانایی‌های فیزیکی و جسمی است یعنی می‌­باید با ممارست و پیگیری مداوم، اندام­‌های بدن را به گونه‌ای پرورش و رشد داد تا امکان یادگیری فنون و تکنیک­‌های پیچیده­ کاراته، فراهم شود.

البته هر چند گاه هم استادی با دیدی کارشناسانه و ارایه­ نظری تازه در باب یک یا چند حرکت با تکیه بر مفاهیم علمی کاراته را متحول نموده است. گاراته اشاره به این دارد که انسان با غلبه­ فیزیکی بر اندام­‌های جسمش و دست­یابی به یک قدرت فنی و توان ­بدنی فوق‌­العاده، باید به اعتلای روح و روان و ابعاد معنوی خود بپردازد تا به نهایت حقیقت (کمال) برسد. چون کلیه­ اصول کاراته دارای منطق علمی است، پس یادگیری و آموزش آن هم باید بر اساس روش‌­های علمی و ریاضی و تربیت ­بدنی صورت گیرد، تا بهترین بازدهی و کارایی حاصل شود.

این زایش پیوسته­ سبک‌های جدید، نشان از بالا بودن ظرفیت‌های نهادی در کاراته دارد که مطابق با رشد فکری و اجتماعی بشر، در کاراته نیز ایده­‌ها و نظریات جدیدی بر پایه­ تفکر و اندیشه­ انسان­‌های شایسته و صالح شکل گرفته و موجب گردیده تا سبک­‌های متنوع و جدید به ­وجود آیند.