کیای

کیای بازدمی ا­ست که به وسیله­ انقباض ماهیچه­‌های شکم ایجاد می­شود، و هر صدایی که با آن همراه شود در درجه­ دوم اهمیت قرار می­گیرد این فریاد بنا به ­دلایل متعددی مفید می­باشد. مهم­ترین علت؛ فراهم نمودن مسیر خروج هوا در حین مبارزه است. کیای نه تنها يك روش کاربردی و مؤثر در تمرینات و آموزش کاراته سنتی است؛ بلكه به­ عنوان یک تکنیک و فن كاربردي از آن استفاده می­شود. کیای مفهومی فراتر از فریاد زدن دارد؛ تخلیه­ سریع هوای ریه‌ها، انقباض عضلانی، ایجاد ترس و واهمه در حریف، احساس قدرت و شهامت در خود و… از مجموعه اثرات کیای می­باشد.

اگر كسي هم زمان نفس‌­اش را نگه دارد و بدن خود را سفت کند فشار خون او به میزان شدیدی بالا می­رود. به­ طور مثال وزنه­ بردارانی بوده‌­اند که مویرگ­‌های چشم­‌شان به­ دلیل فشار بالا پاره شده‌­اند. این یکی از دلایلی ا­ست که وقتی شيئي سنگین را بلند می­کنيد، به خِرخِر می­‌افتيد و هوا را از دهان بیرون­ می­دهيد.

در آموزش فنون کاراته کیای يك تکنیک روان­شناختی جالب برای رهاسازی حداکثر انرژی نیز می­باشد. به ­طور طبیعی، افراد نمی­توانند آگاهانه از تمامی قدرت و نیروی بدنی خود استفاده کنند. به­ خصوص اگر در این­ مورد آموزش ندیده و تمرین هم نکرده باشند. تخمین زده می­شود که قسمت­‌های استفاده نشده می­توانند به­ طور مؤثری نیرو را در بعضی از افراد دو برابر نماید. با این ­حال، دلیل بسیار خوبی برای آن وجود دارد که چرا چنین نیرویی به­ طور معمول در دسترس نيستند.

بلند کردن یک وزنه­ سنگین را در نظر بگیرید، وزنه‌ای که بسیار سنگین­تر از آن چیزی است که بتوانيد بلند كنيد. اغلب افراد سعي مي­كنند، ولي دست­ آخر به نقطه­‌ای ­می­رسند که دیگر نمی­توانند نیروی بیش­تری اعمال کنند و دست از تلاش مي­كشند. در واقع آنان به نقطه‌ای رسیده‌­اند که ضعیف­ترین قسمت بدن­شان که ضعیف­ترین حلقه در این زنجیر می­باشد، رو به زوال است، و چون ذهن به این موضوع آگاه است خودبازداری مناسبی را پدید می­آورد که با ضعیف­ترین بخش حلقه، مطابقت دارد.

کیای باعث می­شود؛ بلافاصله ترس و تردید و چیزهای دیگر از ذهن پاک گردد و این حالت به اندازه­‌ای باقی می­ماند که زمان کافی برای تاثير حداکثر نیرو بر روی تکنیکی که در حال اجراست را به كاراته‌كا مي­دهد. تمرين کیای به عنوان يك تكنيك در آموزش کاراته سنتی و هر دوجو امري واجب است

در شناخت هنرهای رزمی کیای همراه با صدایي تک سیلابی صورت می­گیرد. صداهایی که برای کیای مناسب هستند شامل ای «i» هی «Hi» اِ «ee» ولي بهترين صدا سه «Seh» می­باشد. کیای باید در زمان کوتاه اما تا حد ممکن با صدای بلند ادا شود. با این وجود نباید آن را با فریاد اشتباه کرد. اگر هنگام کیای كشيدن گلوي­تان بسوزد، اين را بدانيد كه درحال فرياد زدن هستيد نه كياي كشيدن.

در آموزش کاراته سنتی زمانی­ که کیای به­ درستی اجرا شود سه عمل انجام می­گردد:

۱- هوا را از شش­‌ها خالی می­کنید كه كار خوبی ا­ست، زیرا اگر پس از اجرای کیای ضربه بخورید شانس این­که بر روی شما کارساز گردد به میزان بسیار زیادی کاهش می­یابد. هم­چنین با خروج هرچه بیش­تر هوا از شش‌ها، بدن­تان محکم­تر و منقبض‌­تر می­شود.

۲- حریفتان را ترسانده و شوکه می­کنید. حتا یک توقف یک لحظه‌­ای یا به میزان یک چشم به هم زدن از حریف می­تواند آغازی باشد که در انتظار آن هستید (براي حمله). از کیای برای به­ دست آوردن فرصت حمله استفاده كنيد(مثل غرش ببر كه طعمه را مغلوب خود مي­سازد).

۳- شما را از نظر روانی تقویت مي­نماید. كياي را مانند تلقين به خود قبل از آغاز یک نبرد بزرگ در نظر بگیرید، چنین کیایی باید آدرنالین خون­تان را به­ کار بیندازد.

در هنرهای رزمی سنتی جنگجویان با خطر بيش­تري روبرو هستند. اگر به سینه­ حمله­ کننده­‌ای که نفس خود را حبس کرده لگد يا مشت سنگيني وارد شود، بالا رفتن فشار در حفره­ سینه او می­تواند باعث ارتعاش قلبی‌اش شود. این بدین معناست که ماهیچه­ قلب به ­جای پمپاژ منظم شروع به لرزیدن می­کند. که اگر درمان فوری در دسترس نباشد به ­طور بالقوه‌­ای کشنده و مهلک است. يعني چنين ضربه­‌اي بر روي قفسه سينه يك آدم عادي بسيار خطرناك است. اين­جاست كه تكنيك كياي به كمك مي­آيد. این عمل شامل تخليه­ نفس و فشردن قفسه­ سینه (انقباض عضلاني) با صدايي خاص كه از گلو خارج مي­شود و قلب هم بدون هیچ مشکلی به کارش ادامه مي­دهد (كياي باعث حفظ تعادل فشار هوا در بدن مي­گردد. نگه داشتن نفس هنگام ضربه خوردن – از لگد، مشت یا زمین – می­تواند سبب آسیب شود).

وقتی حمله­ کننده باشید­ حرکت­تان رو به جلو خواهد بود اگر در اين حالت به وسیله­ یک ضد حمله ضربه بخورید (نمی­توانید از این ضربه فرار کنيد) نیروی خیلی زيادتری را از زمانی­که در حال عقب­ نشینی بودید و یا حتا در مقابل ضربه ایستادگی می­کردید، جذب خواهید کرد.

این همان تفاوت در خرد شدن ماشین‌ها هنگام تصادف بین برخورد از جلو (شاخ به شاخ) و یا از عقب می­باشد.  هم­چنین هنگام­ حمله مجبورید خط دفاعی خود را باز کنید و در واقع خود را در مقابل ضد حمله­ حریف آسیب­ پذیر و شکننده می­سازید و هیچ راهی نیز برای جلوگیری از آن ندارید. به همین دلیل است که به هنرجویان، کیای را آموزش می­دهند به خصوص هنگامی­که آن­ها در حال حمله هستند (انقباض سریع ماهیچه­‌های شکمی و ماهیچه­‌های مرکزی دیگر توسط كياي موجب مي­شود تا آن­ها در برابر تکنیک­‌ها و ضربه­‌ها محافظت نموده و حفاظی برای اعضای داخلی نیز باشد).

دلیل دیگری­ که برای کیای مطرح می­شود استفاده از فریاد برای ضعیف کردن روحیه­ حریف ­می‌باشد، جنگیدن با مرد دیوانه‌­ای که فریاد می­زند سخت­تر از مبارزه با یک فرد معمولی ا­ست.